Omgaan met angst vanuit de haptotherapie: Je binnenwereld

Angst zit tussen je oren?
Er wordt vaak gezegd; ‘angst zit tussen je oren’. Je moet anders leren denken. Je fokt jezelf op met niet reële, negatieve gedachtes. In dit geval ziet men de oorzaak van angst in het denken. (RET therapie)
Er zijn ook therapieën waar je de angst vermindert door dat waarvoor je bang bent langzaamaan aan te gaan. Gaat het bv. om een angst voor spinnen dan kijk je eerst naar plaatjes van spinnen, voordat je met echte spinnen oefent. Hier werkt men met gedrag, en dooft de angst uit door hem aan te gaan. (gedragstherapie)
 
Angst zit in je lijf.
Haptotherapie werkt met het gevoel, in je lichaam. Mijn visie is: angst start niet door negatief denken, maar door negatieve ervaringen. Vaak al in je jeugd. Als je in je jeugd bij angstige of pijnlijke ervaringen niet wordt geholpen om die ervaringen te verwerken is de wortel voor angst in je volwassen leven gezaaid. De onverwerkte gevoelens worden opgeslagen en vast gezet in je lichaam, in gespannen, harde of lege plekken. De angst is niet verdwenen maar ondergronds gegaan, van daaruit kan ze geactiveerd worden, vaak door onschuldige triggers in het nu. Had je bv. vroeger een vader die vaak boos naar je keek, met gefronste wenkbrauwen, en dan tegen je uit viel en je uit schold, dan is het heel goed mogelijk dat je nu met angst reageert als iemand jou niet begrijpt en met gefronste wenkbrauwen vraagt wat je bedoelt. De gefronste wenkbrauwen zijn de trigger waar jouw systeem op reageert met alarm. Vroeger leidden gefronste wenkbrauwen tenslotte tot narigheid.
Anders gezegd; jouw angst is geen flauwekul, maar gebaseerd op reële ervaringen. Je angst klopt niet voor de situatie in het nu;  iemand die vraagt wat je bedoelt. Maar wel voor de situatie in je verleden; een boze vader waar je als kind niet tegenop kon, en niemand die je erbij hielp.
Wil je deze angst tot rust krijgen dan is een puur rationele of gedragsaanpak niet voldoende; de onverwerkte angst is in jouw lichaam opgeslagen en kan steeds opnieuw getriggerd worden. Hij verzacht of verdwijnt alleen door de angst alsnog te erkennen en verwerken.
 
Hoe doe je dat, hoe werkt dat?
Stel je voor; een deel van jou, we kunnen dat het volwassen deel noemen, (het is namelijk het deel dat begrijpt dat je angst in het nu niet reëel is) ontfermt zich over de angst, die stamt uit wat we jouw kindlaag kunnen noemen, aangezien je angst eigenlijk onverwerkte angst uit je kindertijd is.
Het lijkt op hoe je om zou gaan met een echt angstig kind nu. Stel je tilt als ouder een kind uit bed dat net wakker is geworden uit een nachtmerrie. Dan neem je het op schoot, je slaat je armen eromheen en troost het. Je accepteert de angst. Het kind kan in die veilige opvang van jou uit de angstverstijving los komen en gaan trillen en huilen; de angst wordt geuit en zakt na een tijdje.
Bij angst in jezelf werkt dat principe als volgt: je maakt contact met je basis, die zich bevindt in het bekkengebied. In het bekkengebied zit je vertrouwen, je gevoel van veiligheid, je draagkracht. (zie mijn blog van 27-9-2012 over de basis) Zoals je een kind op schoot neemt om het te steunen, zo kun je bij jezelf je basis aanspreken onder je angst, die je vaak hoger, namelijk in je buik, maag of borst of keel ervaart. Focus je niet alleen op de angst, maar accepteer hem voor het moment, weet dat hij stamt uit onverwerkte oude situaties, en draag hem als het ware met je basis. Ga liefdevol om met jezelf; dus niet roepen dat je je niet aan moet stellen, maar erkennen dat je kennelijk angstig bent geweest en het niet hebt kunnen verwerken. Dat die verwerking nu alsnog kan, er is nu ruimte voor. Soms helpt het om op je handen te gaan zitten, zodat je jouw basisgebied beter voelt. Kun je jezelf op deze manier steunen dan kan de angst uit de kindlaag los komen, en geuit en verwerkt worden. Je zult dan merken dat spanning en verharding in je lijf verzacht, en leegte zich vult.
 
In de praktijk is het wel even oefenen om die twee delen van jezelf tegelijk te kunnen ervaren; de kindlaag en het volwassen deel. Vaak zit je gevangen in mechanismes die je als kind hebt ontwikkeld om de angst te onderdrukken. En als je als kind geen liefdevolle, troostende reactie hebt gekregen in beangstigende situaties, dan geef je die als volwassene nu ook niet zo makkelijk aan jezelf. Bovendien heb je een enigszins goede basis nodig om dit te kunnen doen voor jezelf. En dat is nu juist wat kan missen bij veel onverwerkte ervaringen. Is jouw basisgebied niet voldoende stevig en gevuld, dan heb je eerst een therapeut nodig die jou steunt. De therapeut helpt je een stevige basis op te bouwen en je angst op een goede manier te hanteren. Zodat je vervolgens zelf je eigen angst kan leren dragen, omarmen en verwerken.
 
Hoe zit het dan met die gedachtes en het gedrag?
Negatieve gedachtes zullen vanzelf minderen als je zo vanuit je gevoel met angst om kunt gaan. Als het gevoel verandert ga je ook anders kijken naar en denken over zaken waar je eerst angst voor had. Dit effect is direct waarneembaar nadat je met angst hebt gewerkt; de lading gaat er vanaf.
Soms is het naast het voelwerk ook nodig dat je stopt met vermijden, en nu situaties die bij jou angst oproepen bewust aan gaat. Niet om de angst ‘uit te doven’, maar om de opgeroepen angst als oud, stammend uit het verleden,  te verwerken. Als je dat bij herhaling doet kan de angst gaan zakken.